Είναι το Αγρίνιο η πόλη του νερού ;

Γραφεί ο Λεωνίδας Φραγκούλης**

 


Μέσα στον προεκλογικό κουρνιαχτό οραμάτων και ανιδιοτελών προθέσεων ακούγεται συχνά σε τοπικό επίπεδο ότι το Αγρίνιο είναι «η πόλη του νερού» και αφού είναι τέτοια σημαίνει ότι πρέπει να τύχει κάποιου είδους ανάπτυξης που ανάθεμα κι αν καταλαβαίνει κανείς πως αυτή νοείται (μια sic εκδοχή είναι αυτή των αγώνων ιστιοπλοϊας π.χ.) Είναι όμως πράγματι η πόλη μας «πόλη του νερού» και τι μπορεί να σημαίνει αυτό; Μήπως επειδή ολόγυρα υπάρχουν λίμνες, ποταμοί και θάλασσες; (τι να πει το Αιτωλικό τότε…). Μήπως επειδή είχαμε ρέματα; Μήπως επειδή χρόνια έτρεχε το νεράκι στο «ελαφάκι» πλατείας αλλά τώρα πάει κι αυτό; Μήπως επειδή το έμβλημα της πόλης είναι ο ίδιος ο Αχελώος σε μάχη με το Ηρακλή; Μήπως, μήπως…. Πολλά τα μήπως  αλλά ουδέν το προφανές.

Και πως έχει εγκατασταθεί αυτή η περίφημη σχέση με το νερό; Πως μας επηρεάζει και πως διαμορφώνει την τοπική κουλτούρα; Πως εντέλει το νερό γίνεται κάτι τόσο ταυτοτικό όσο υπονοούν, χωρίς να είμαι σίγουρος ότι κατανοούν κιόλας, οι χειριστές των στερεοτυπικών συλλογικών φαντασιώσεων μιας πόλης που στην προσπάθειά της να δημιουργήσει αξιόλογο παρελθόν συχνά κατασκευάζει περισσότερη ιστορία απ’ όση φυσιολογικά της αναλογεί ;

Μήπως με τις πολλές βρύσες τρεχούμενου νερού που δεν υπάρχουν; Μήπως με τα θλιβερά και βρώμικα συντριβάνια με αποκορύφωμα τους πρόσφατους imitation προσβάσιμους υδροπίδακες της πλατείας; (πιθανόν εμπνευσμένοι από τον «κήπο του Αλέξανδρου» της εκπληκτικής διαμόρφωσης της Νέας Παραλίας στην Θεσσαλονίκη). Μήπως με τα κλεισμένα και συχνά χτισμένα ρέματα και τον ενταφιασμό των λίθινων γεφυριών που τα διαπερνούσαν; (ακόμα θυμάμαι το fast track θάψιμο παλιού γεφυριού που έσκασε μύτη απρόσκλητο όταν αναμορφωνόταν η πλατεία στα Καραπαναίϊκα γύρω στο 1997 αν δεν κάνω λάθος). Μήπως με τα υδρόφιλα πλατάνια που, αν και πολλά, ξεπατώθηκαν συστηματικά; Με τις ανύπαρκτες προσβάσεις προς τους υδάτινους πόρους; Με τις πρωτόγονες ναυταθλητικές εγκαταστάσεις κατάντι της γέφυρας Στράτου; Με τις ανύπαρκτες σχετικές γιορτές και φεστιβάλ; Με τα ανύπαρκτα σχετικά επιστημονικά συνέδρια, παρατηρητήρια, οικοτουριστικά καταλύματα, και πόσα άλλα ανύπαρκτα ακόμη ;;;

Όχι, το Αγρίνιο δεν είναι η πόλη του νερού και δεν βιώνεται από κανέναν ως τέτοια.

Ωστόσο, επειδή η σκέψη της ανάπτυξης πραγματικής βιωματικής σχέσης με το υδάτινο στοιχείο είναι ευγενής και παραμένει θελκτική, θα μπορούσαμε να δούμε το θέμα κι από μια άλλη ιδιαίτερη σκοπιά:

Το θέμα της ελληνικής συμμετοχής στη φετινή Biennale Αρχιτεκτονικής της Βενετίας είναι τα Υδάτινα Σώματα / Bodies of Water. (βλέπε συνημμένες φωτο). Αντλώ από το σημείωμα των δημιουργών*:

«Τα Υδάτινα Σώματα παρουσιάζουν φράγματα και ταμιευτήρες που μεταμορφώνουν τη χώρα.

Σε ένα ήδη πολλαπλά μεταποιημένο, αλλά γενικά άνυδρο έδαφος, από τη δεκαετία του 1930, ένα εκτεταμένο και συλλογικό πρόγραμμα συγκράτησης νερού παρέχει άρδευση, ύδρευση και ενέργεια. Ένας σημαντικός αριθμός τεχνητών λιμνών συγκροτεί ένα εκτεταμένο αντίστροφο αρχιπέλαγος διασκορπισμένο στο ορεινό ανάγλυφο. Μετατρέπουν τη γη σε χώρα, τόσο με την έννοια της επικράτειας όσο και με την ετυμολογική προέλευση της λέξης από το ρήμα χωρώ, δηλαδή ενός τόπου που χωρά τους βίους, τις δράσεις, τις μνήμες και τις προσδοκίες των κατοίκων του.»

Αν λοιπόν θέλουμε πραγματικά να συνδεθούμε με το περιβάλλων υδάτινο στοιχείο και κάποτε να ταυτιστούμε με αυτό, θα πρέπει αρχικά να εντοπίσουμε και ακολούθως να ακολουθήσουμε τους δρόμους του νερού που σημαίνουν επιβίωση, ζωή και μήτρα και ίσως κάποτε το Αγρίνιο να είναι η πόλη του νερού ως αποτέλεσμα συμβίωσης και όχι προεκλογικής αυθαίρετης ονοματοδοσίας για χάρη εντυπωσιασμού και να ‘χαμε να λέγαμε..

* Eθνική αποστολή: Κωστής Πανηγύρης , καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και ο Ανδρέας Νικολοβγένης, επίκουρος καθηγητής Αρχιτεκτονικού και Αστικού Σχεδιασμού στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.


Υ.Γ. Σίγουρα θα είχε ενδιαφέρον η μετάκληση της έκθεσης «Υδάτινα Σώματα» στην πόλη μας.

** Ο Λεωνίδας Φραγκούλης είναι Αρχιτέκτων Μηχανικός και υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος Αγρινίου με το Ανυπότακτο Αγρίνιο