Πάρε την πόλη στα χέρια σου!

Μία πρόταση-κάλεσμα προς υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους κάθε γένους και απόχρωσης
του Χάρη Ταμπάκη,
υποψήφιου Δημοτικού Συμβούλου
με τον συνδυασμό του Ανυπότακτου Αγρινίου

Δεν χρειάζεται δα και πολλή φιλοσοφία… Μία πόλη είναι ένας πολύπλοκος οικισμός ανθρώπων που εργάζεται αναδιατάσσοντας ποικιλοτρόπως το φυσικό τοπίο. Ποιες είναι άραγε οι πρότερες και βασικές ανάγκες με τις οποίες πρέπει να αναμετρηθεί η πολιτική της αρχή; Ας απαντήσουμε επ’ αυτού: απόβλητα, αποχέτευση, υδροδότηση, οδικό δίκτυο. Αποφεύγω να μνημονεύσω άλλες ανάγκες, διότι αποτελούν τομείς λιγότερο επείγοντες.
Κατά κανόνα βέβαια οι δημοτικοί άρχοντες εμφανίζουν οίστρο ενδιαφέροντος για τη βελτίωση του οδικού δικτύου παραμονές των εκλογικών διαδικασιών, οπότε δεν αξίζει να σταθεί και πολύ κανείς σ’ αυτού του τύπου την ψηφοθηρική λιβιδώ. Η υδροδότηση βαίνει προς βελτίωση, αν δεν απατώμαι, μετά τις τελευταίες εξαγγελίες και την υποσχεθείσα χρηματοδότηση ανανέωσης του κεντρικού αγωγού ύδρευσης. Την αποχέτευση δεν θα ήθελα να τη θίξω προς ώρας, διότι είναι θέμα υπόγειο και ιδιαιτέρως ερεβώδες δι’ εμέ. Το ενδιαφέρον μου στρέφεται προς τον τομέα των αποβλήτων στερεάς μορφής, δηλαδή των απορριμμάτων. Ποια είναι άραγε η κατάσταση που επικρατεί στην πόλη;
Προφανώς η κατάσταση είναι δυσμενής, για πολλούς λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι ότι τα σημεία όπου έχουν εγκατασταθεί κάδοι συλλογής απορριμμάτων συχνά μεταβάλλονται σε εστίες μόλυνσης, τόσο για τους περίοικους όσο και για τους εργαζόμενους του Δήμου. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι το σύστημα ανακύκλωσης το οποίο εφαρμόζεται δεν αποδίδει. Η συλλογή των ανακυκλώσιμων γίνεται με τρόπο σύμμεικτο, που είναι ο λιγότερο αποδοτικός, διότι συχνά καταλήγουν στους κάδους διαφόρων ειδών ρυπαρότητες και αποβαίνει ιδιαιτέρως κοπιώδης ο διαχωρισμός των υλικών. Οπότε συχνά οι γαλάζιοι κάδοι δεν διαφέρουν ως προς το περιεχόμενο από τους πράσινους… Αναρωτιέται επίσης κανείς πού καταλήγουν τα περιεχόμενα των κάδων ανακύκλωσης, και αν γίνεται πράγματι διαλογή και ανακύκλωση των υλικών που συλλέγονται. Οι πληροφορίες μας, ομολογουμένως όχι εμπεριστατωμένες, αναφέρουν ότι οι απαντήσεις είναι απογοητευτικές.

Το ζήτημα της βελτίωσης του συστήματος διαχείρισης απορριμμάτων δεν είναι τόσο αδιάφορο όσο αφήνουν να φανεί οι επιλογές αναφοράς των υποψήφιων για τα εκλογικά μερίδια. Θα έλεγα μάλιστα ότι είναι καίριας σημασίας, όχι μόνο για την επαρχιακή πόλη του Αγρινίου, αλλά και για ολόκληρο τον κόσμο. Θα πρέπει να είναι πολύ μικρόνους κανείς για να αγνοεί ότι το μεγαλύτερο αυτήν τη στιγμή πρόβλημα στον πλανήτη είναι το αποτύπωμα της ανθρώπινης δραστηριότητας και οι κάθε λογής ρύποι που αυτή παράγει. Ο ανθρώπινος πολιτισμός, με την τεχνολογική, οικονομική και πολιτική κατεύθυνση που έχει πάρει κατά τους δύο τελευταίους αιώνες, έχει προκαλέσει ανήκεστη καταστροφή στο φυσικό περιβάλλον. Όχι μόνο στράφηκε ενάντια σε πληθώρα ειδών ζωής αλλά δημιούργησε και μία σοβαρή απειλή, οποία επικρέμαται πάνω από τις επερχόμενες γενιές.
Με βάση αυτό το σκεπτικό, θεωρώ πρωτίστως αυτονόητο ότι θα πρέπει να αντιπαλέψουμε κάθε προοπτική για έρευνες υδρογονανθράκων στην περιοχή μας. Αλλά το ζήτημα δεν πρέπει να σταματήσει εκεί. Θα έπρεπε να καταστεί κοινός και κύριος στόχος όλων των υποψηφίων η εφαρμογή ενός αποτελεσματικού συστήματος ανακύκλωσης των απορριμμάτων για το οικιστικό σύνολο του Δήμου Αγρινίου, διότι κανείς δεν μπορεί να παραστήσει αφ’ εαυτού τον σωτήρα επί του θέματος. Ακόμη παραπέρα, θα πρέπει να επισημάνουμε το εξής:
Όλοι όσοι είναι εκπαιδευτικοί ή γονείς ενδεχομένως να παρατηρούν την κατάσταση των χώρων προαυλισμού των μαθητών στα σχολεία της πόλης. Για να μην επανέλθω στη ρυπαρή κατάσταση των εξοχικών και εθνικών δρόμων πέριξ του κεντρικού αστικού συγκροτήματος… Όλα αυτά μαρτυρούν αδιαφορία και ανευθυνότητα για τη συλλογική διαβίωση που είναι η πόλη, για τον ρόλο και την ευθύνη που έχει ο καθένας μας απέναντι στο αστικό και το φυσικό περιβάλλον, απέναντι στον πλησίον. Μία σοβαρή λοιπόν πτυχή του προβλήματος είναι και αυτή της κυρίαρχης νοοτροπίας, διότι ανακύκλωση και καθαριότητα χωρίς τη συμμετοχή των πολιτών δεν μπορεί να καταστεί αποτελεσματική. Αν οι ιθύνοντες του Δήμου πιστεύουν ότι τοποθετώντας κάδους ανακύκλωσης στα σχολεία, θα προωθήσουν αυτόχρημα και τα αντανακλαστικά της ανακύκλωσης, είναι πολύ βαθιά γελασμένοι ― η προσωπική μου εμπειρία δυστυχώς αυτό αποδεικνύει.
Η πρότασή μου λοιπόν θα ήταν η εκπόνηση ενός προγράμματος συμμετοχής των πολιτών στις δραστηριότητες του Δήμου. Το πρόγραμμα θα το αποκαλούσα: «―Πάρε την πόλη στα χέρια σου!» Μπορεί να αναπτυχθεί προοδευτικά με οργανωμένες δράσεις σε διάφορους τομείς και σε διάφορες τοποθεσίες αλλά κατά βάση έχει δύο στόχους: α) Στοχεύει αφενός στην ενεργοποίηση και τη συμμετοχή των πολιτών σε δράσεις προαγωγής και βελτίωσης της ποιότητας ζωής στις γειτονιές. β) Κατά δεύτερο λόγο στοχεύει στη διαπαιδαγώγηση των πολιτών σε τέτοιου είδους δράσεις και στην καλλιέργεια μιας νέας, απαραίτητης νοοτροπίας, όσον αφορά τη σχέση των πολιτών με το αστικό και φυσικό περιβάλλον.
Το πιο εύκολο ― ίσως και σκόπιμο ― είναι να ξεκινήσει κανείς από τα σχολεία: Σε πρώτη φάση θα πρέπει να διδαχθεί η ανακύκλωση στην πράξη υπό την ευθύνη των εκπαιδευτικών, με διαφορετικούς κάδους ανακυκλώσιμων υλικών, με έλεγχο των προϊόντων του κυλικείου για περιορισμό των συσκευασιών μιας χρήσης. Πρόκειται για ουσιαστικό μάθημα πολιτισμού. Οι μαθητές θα πρέπει να μάθουν να νοιάζονται για τα απορρίμματα που παράγουν. Σε δεύτερη φάση θα μπορούσε να εφαρμοστεί ένα εθελοντικό πρόγραμμα «υιοθέτησης» μιας τοποθεσίας πρασίνου μέσα στην πόλη. Οι άσκοποι και πρακτικά παρωχημένοι ημερήσιοι «περίπατοι» θα μπορούσαν ενδεχομένως να προσανατολιστούν προς αυτόν τον σκοπό. Ίσως θα μπορούσε να θεσπιστεί ένα σύστημα ανταμοιβής των σχολείων που ενδιαφέρθηκαν να συμμετάσχουν στο πρόγραμμα.
Δεν βρίσκω τον λόγο γιατί τέτοιου είδους στοχευμένες δράσεις να μην εφαρμοστούν κατά γειτονιές ή κατά πολυκατοικίες, δημιουργώντας δίκτυα συνεργαζόμενων πολιτών ή εθελοντών, ώστε να εξασφαλιστούν προδιαγραφές ποιότητας για μια γειτονιά, για μια πολυκατοικία ή για μια τοποθεσία.
Το πρόγραμμα θα μπορούσε επίσης να επεκταθεί στις επιχειρήσεις. Όσες επιχειρήσεις προβαίνουν σε ενέργειες μείωσης του περιβαλλοντικού τους αποτυπώματος θα πρέπει να διακρίνονται και να επιβραβεύονται σε ετήσια βάση από τον Δήμο. Όσες δεν το κάνουν, θα πρέπει ενδεχομένως να υφίστανται πρόσθετα τέλη. Στόχος θα πρέπει να είναι η κατάργηση των πλαστικών συσκευασιών και ο διαρκής περιορισμός των συσκευασιών μιας χρήσης. Και έπεται συνέχεια, εφόσον βρεθούν άνθρωποι περισσότερο καταρτισμένοι και ικανοί από τον γράφοντα, για να δρομολογήσουν νέες προοπτικές δράσεων, όπως η επεξεργασία των οργανικών απορριμμάτων.
Το βασικό ζητούμενο βέβαια είναι να μπορέσει να δώσει ο Δήμος μία αξιόπιστη απάντηση ότι πράγματι, πέρα από το να τοποθετεί κάδους, μπορεί να εφαρμόσει ένα αξιόπιστο σύστημα ανακύκλωσης, και όχι να τροφοδοτεί απλά τις αυθαιρεσίες των κάθε είδους εργοληπτών. Οφείλουμε λοιπόν να πείσουμε και να εμπλέξουμε επιτυχέστερα τους πολίτες. Θα οφείλαμε να το πράξουμε, εφόσον θέλουμε να υποστηρίζουμε ότι αποτελούμε μέρος της Ευρώπης και όχι υπανάπτυκτοι συγγενείς, που περιμένουν με αγωνία το ξεροκόμματο και τις οδηγίες του Ευρωπαίου αφεντικού που θα μας σώσει. Θα οφείλαμε να το πράξουμε, γιατί αυτός είναι ο δρόμος δημιουργίας αξιών για την πόλη, ο δρόμος τον οποίο δεν ακολούθησε η χρεωκοπημένη Ελλάδα.
Οι παλιοί φιλόσοφοι, τίμιοι και λογικοί άνθρωποι, είχαν την εμμονή να πιστεύουν ότι οι πολίτες θα πρέπει κάπως να διαπαιδαγωγούνται, διότι οι συνθήκες της ζωής αλλάζουν και δεν γίνεται να συμπεριφέρεται κανείς όπως συμπεριφερόταν πριν από δεκαετίες. Αυτό, τέλος πάντων, απαιτεί ο πολιτισμένος τρόπος ζωής.
Θα καταλήξω απευθύνοντας έκκληση και στους υπόλοιπους υποψήφιους και συνυποψήφιους να υιοθετήσουν τις αρχές του σκεπτικού που προσπάθησα να διατυπώσω, στο ελάχιστο περιθώριο των περιστάσεων. Και δηλώνω έτοιμος, τόσο ο ίδιος όσο και άλλοι πολίτες, να συνδράμουμε σ’ αυτόν τον επείγοντα στόχο. Περιμένουμε τις τοποθετήσεις σας.

20 Μαΐου 2019